Asset Publisher
Biegi na orientację
Lubisz biegać, ale znudziło ci się bicie rekordów prędkości? Spróbuj czegoś nowego. W biegach na orientacje równie ważna co sprawne nogi i płuca jest głowa.
O co chodzi w biegu na orientację? O jak najszybsze przebycie określonej trasy wyznaczonej punktami kontrolnymi. Którędy zawodnik pokona dystans pomiędzy kolejnymi punktami, zależy tylko od niego: jego sprawności poruszania się w terenie, zmysłu orientacji i strategii. Do pomocy ma - coraz bardziej zapomniane w dzisiejszych czasach nawigacji satelitarnych - mapę i kompas. Żeby ukończyć zawody, musi zaliczyć wszystkie punkty w odpowiedniej kolejności. Swoją obecność w tych miejscach potwierdza na karcie startowej lub, coraz częściej, na specjalnym chipie.
Historia z armią w tle
Biegi na orientację wywodzą się ze Skandynawii. Pierwsze zawody zorganizowano jeszcze w XIX w. w Norwegii. Początkowo dyscyplina cieszyła się niewielkim zainteresowaniem i startowali w niej głównie wojskowi. Dla cywilów, w czasach gdy sport nie był tak popularny, jak dziś, pokonanie dwudziestokilometrowych tras było zbyt wielkim wyzwaniem. Dopiero kiedy skrócono dystans orienteering stał się popularniejszy wśród amatorów. W latach trzydziestych XX w. rozegrano pierwsze zawody międzynarodowe, a po drugiej wojnie światowej biegi na orientację zaczęto uprawiać poza Skandynawią, w 1961 r. powstała Międzynarodowa Federacja Sportów na Orientację, a pięć lat później odbyły się pierwsze mistrzostwa świata.
Dziś ten sport wciąż najpopularniejszy jest w Europie. Nieco mniejszym zainteresowaniem cieszy się w Ameryce Północnej, Wschodniej Azji i Australii.
Chociaż jest dyscypliną olimpijską, nigdy nie znalazł się w programie igrzysk. I pewnie długo nie znajdzie. Biegów na orientację w zasadzie nie sposób pokazać w telewizji ze względu na zbyt rozległy teren rozgrywania zawodów. Z tego samego powodu oraz tego, że biegi zazwyczaj organizowane są w lesie, trudno oczekiwać tłumu kibiców. Pomimo tej niemedialności, popularność orienteeringu rośnie, a na największych zawodach startuje nawet 25 tys. biegaczy. To liczba porównywalna z frekwencją na największych maratonach na świecie.
O co w tym chodzi?
W biegu na orientację bardzo ważna jest mapa, ale nieco inna od tych używanych podczas leśnych wędrówek. Podstawowa różnica polega na tym, że lasy oznaczone są na niej różnymi odcieniami zieleni. Im ciemniejszy kolor, tym gęstszy las, a więc poruszanie się w nim trudniejsze. Takie oznaczenia pomagają zdecydować czy lepszym rozwiązaniem będzie bieg najkrótszą trasą przez gęstwinę, czy lepiej trochę nadłożyć drogi i pokonać trasę przez rzadsze zarośla.
Reszta oznaczeń przypomina te powszechnie używane. Niebieskie elementy to obiekty wodne: rzeki, strumienie, jeziora, bagna czy studnie. Brązowe poziomnice obrazują ukształtowanie terenu: góry, pagórki, muldy, jary itp. Czarne znaczki pokazują charakterystyczne obiekty, np. głazy, myśliwskie ambony czy np. jaskinie.
Skala map używanych w orienteeringu jest dużo mniejsza niż turystycznych, zwykle 1:15000 lub 1:10000 (1 cm na mapie odpowiada 150 lub 100 metrom w terenie), a w wypadku biegów sprinterskich - nawet mniej niż 1:5000. Oczywiście nie obejdzie się tez bez kompasu. To dzięki niemu można ustawić mapę względem północy, a także przemieszczać się pomiędzy punktami kontrolnymi na azymut.
Punkty kontrolne podczas biegu na orientację oznaczone są tzw. lampionami. To biało-pomarańczowy lub biało-czerwony znacznik w kształcie sześcianu. Każdy z punktów ma swój kod.
wyposażony jest też w perforator, za pomocą którego uczestnik oznacza kartę startową lub, coraz częściej, elektryczny czujnik, który rejestruje chip zawodnika.
Naturalnie w lesie
Najpopularniejszym biegiem na orientację jest bieg klasyczny (nazywany też długim). W równym stopniu sprawdza on techniki orientacji, co sprawność i wytrzymałość zawodnika. Pokonanie trasy zajmuje zwycięzcom około 75-90 minut. Biegi średniodystansowe nastawione są przede wszystkim na dobrą nawigację. Najlepsi kończą je mniej więcej w pół godziny. W biegu sztafetowym wygrywa ta - najczęściej trzyosobowa - drużyna, której zawodnicy po kolei zaliczą jak najszybciej i bezbłędnie swoje trasy. Organizuje się także biegi sprinterskie, nocne, długodystansowe czy punktowe, w których trzeba w określonym czasie zaliczyć jak najwięcej punktów kontrolnych.
Naturalnym terenem do uprawiania biegów na orientację są lasy. Dlatego też Lasy Państwowe postanowiły przyjść z pomocą miłośnikom tej dyscypliny. W 2011 r. Ogólnopolski Komitet Organizacyjny Biegu na Orientację Leśników przedstawił koncepcję Zielonego Punktu Kontrolnego. Chodzi o zainstalowanie w lasach lub parkach stałych punktów kontrolnych, które umożliwiłyby bieg w dowolnym czasie. Takie standaryzowane punkty mają logo właściciela, zarządcy terenu lub sponsora, plakietki z symbolem orienteeringu, kasownik (perforator) kart kontrolnych oraz kod kreskowy umożliwiający elektroniczne potwierdzenie obecności zawodnika. Do tego zarządcy terenu przygotowują znormalizowane mapy do orienteeringu, które uczestnicy biegu będą np. mogli ściągnąć z internetu.
Do tej pory powstało ponad czterdzieści projektów Zielonych Punktów Kontrolnych w Lasach Państwowych. Są takie na terenie nadleśnictw: Krynki, Bytów, Przedborów, Olsztynek, Wieruszów, Maskulińskie, Spychowo, Brynek, Gdańsk, Mielec, Strzebielino, Hajnówka, Lipka, Woziwoda, Miękinia, Elbląg, Dojlidy, Solec Kujawski, Supraśl, Krasnystaw i Augustów. Ich wykaz można znaleźć na stronie www.zielonypunktkontrolny.pl.
Asset Publisher
Asset Publisher
,,Infrastruktura i Środowisko 2007-2013". „Zwiększanie możliwości retencyjnych oraz przeciwdziałanie powodzi i suszy w ekosystemach leśnych na terenach nizinnych"
,,Infrastruktura i Środowisko 2007-2013". „Zwiększanie możliwości retencyjnych oraz przeciwdziałanie powodzi i suszy w ekosystemach leśnych na terenach nizinnych"
Nadleśnictwo Bolesławiec wzięło udział w projekcie „Zwiększanie możliwości retencyjnych oraz przeciwdziałanie powodzi i suszy w ekosystemach leśnych na terenach nizinnych".
W ramach realizacji wyżej wymienionego projektu Nadleśnictwo Bolesławiec wykonało następujące zadania:
Zadanie nr 1 - Budowa zbiornika małej retencji w leśnictwie Osieczów oddz. 295.
- Pojemność maksymalna zbiornika: 12 630 m3
- Łączna wartość inwestycji: 275 833,36 zł
- Termin zakończenia realizacji zadania: luty 2013
Zadanie nr 2 - Budowa zbiornika małej retencji w leśnictwie Jeziory oddz. 19.
- Pojemność maksymalna zbiornika: 10 400 m3
- Łączna wartość inwestycji: 427 582,22 zł
- Termin zakończenia realizacji zadania: kwiecień 2013
Zadanie nr 3 – Budowa zbiornika małej retencji w leśnictwie Osieczów oddz. 282, 283.
- Pojemność maksymalna zbiornika: 8 002 m3
- Łączną wartość inwestycji: 165 835,37 zł
- Termin zakończenia realizacji zadania: luty 2013
Zadanie nr 4 – Budowa zbiornika małej retencji w leśnictwie Osieczów oddz. 267.
- Pojemność maksymalna zbiornika: 10 750 m3
- Łączną wartość inwestycji: 236 249,99 zł
- Termin zakończenia realizacji zadania: luty 2013
Zadanie nr 5 – Budowa zbiornika małej retencji w leśnictwie Osieczów w oddz. 268.
- Pojemność maksymalna zbiornika: 8 580 m3
- Łączną wartość inwestycji: 175 503,77 zł
- Termin zakończenia realizacji zadania: styczeń 2011
Zadanie nr 6 – Budowa zbiornika małej retencji w leśnictwie Daniel w oddz. 141 wraz z rowem doprowadzającym.
- Pojemność maksymalna zbiornika: 3 800 m3
- Pojemność retencyjna rowu: 4 700 m3
- Łączną wartość inwestycji: 229 477,67 zł
- Termin zakończenia realizacji zadania: kwiecień 2015
Zadanie nr 7 – Budowa zbiornika małej retencji na Szkółce leśnej w Osieczowie.
- Pojemność maksymalna zbiornika: 6 090 m3
- Łączną wartość inwestycji: 226 716,57 zł
- Termin zakończenia realizacji zadania: listopad 2014
Zadanie nr 8– Odtworzenie zbiornika małej retencji w leśnictwie Bolesławiec oddz. 516j.
- Pojemność maksymalna zbiornika: 9 870 m3
- Łączną wartość inwestycji: 364 633,97 zł
- Termin zakończenia realizacji zadania: listopad 2015
Łączne możliwości retencyjne w wybudowanych zbiornikach: 74 822 m3
ISTOTNE INFORMACJE O PROJEKCIE
Inicjatywa i realizacja: Lasy Państwowe
Nazwa: „Zwiększanie możliwości retencyjnych oraz przeciwdziałanie powodzi i suszy w ekosystemach leśnych na terenach nizinnych”
Czas trwania: 2010-2015
Obszar: 175 nadleśnictw w 17 Regionalnych Dyrekcjach Lasów Państwowych
Wartość projektu: ponad 189 mln zł
Finansowanie: środki własne LP oraz Program Infrastruktura i Środowisko (Fundusz Spójności Unii Europejskiej).
Obserwacje z ostatniego 50-lecia wskazują, że na obszarze Polski nasila się występowanie ekstremalnych zjawisk pogodowych takich jak susze czy nawalne opady. Dodatkowo stosowane w przeszłości melioracje odwadniające w rolnictwie i leśnictwie doprowadziły do obniżenia zwierciadła wód gruntowych i powierzchniowych. W efekcie na wielu obszarach dochodzi do przesuszenia licznych siedlisk leśnych.
Wychodząc naprzeciw opisanym problemom, od lat 90 XX w. Lasy Państwowe realizowały inwestycje związane z retencjonowaniem wody. Podejmowane działania przyniosły wymierne korzyści w postaci zwiększenia zasobności w wodę siedlisk leśnych, a także odtworzenia zdegradowanych ekosystemów wodno-błotnych.
W 2006 r. postanowiono pojedyncze przedsięwzięcia wielu jednostek połączyć w jeden wspólny projekt małej retencji na Niżu Polskim i opracować wniosek o dofinansowanie z funduszy europejskich.
Celem projektu było retencjonowanie wód powierzchniowo-gruntowych na obszarach administrowanych przez Lasy Państwowe, w obrębie zlewni cieków, przy jednoczesnym zachowaniu i wspieraniu rozwoju krajobrazu naturalnego.
W efekcie powstało kilka tysięcy obiektów piętrzących bądź retencjonujących wodę. Działania inwestycyjne objęły budowę, rozbudowę lub modernizację obiektów takich jak: zbiorniki wodne, zastawki, progi, groble, przepusty czy brody. Inwestycje te tworzą trzy odrębne grupy działań polegających na: zatrzymywaniu, podpiętrzaniu oraz spowalnianiu odpływu wód powierzchniowych.
Duże możliwości retencjonowania wody stworzyła szczególnie przebudowa istniejących systemów melioracyjnych w kierunku hamowania odpływu wody – naprawa dawnych błędów, skutkujących nadmiernym odwadnianiem. Działania powodujące opóźnianie i ograniczenie odpływu, np. poprzez spiętrzenie wody w rowach, podpiętrzanie jej w zbiornikach, oczkach wodnych i podobnych obniżeniach terenu, z których woda jest odprowadzana rowami, przynoszą poprawę struktury bilansu wodnego i zwiększenie różnorodności biologicznej.
Wśród licznych funkcji, jakie mogą pełnić małe zbiorniki wodne oraz piętrzenia na rowach, wybudowane lub odnowione w projekcie, można wymienić:
• zapobieganie suszy
• funkcje przeciwpowodziowe (zatrzymanie nadmiaru wód opadowych na terenach leśnych, spłaszczanie fali powodziowej w niższych partiach zlewni)
• odtworzenie naturalnych warunków wodnych obszarów podmokłych
• podtrzymywanie poziomu wód gruntowych
• podtrzymywanie podziemnego zasilania źródlisk
• utrzymanie i powstawanie ostoi flory i fauny wodnej, wodno-błotnej lub okresowo związanej z wodą
• oczyszczanie wody
• zwiększanie liczby wodopojów dla dzikich zwierząt
Kluczowe rezultaty projektu:
• 3644 obiekty, takie jak np. małe zbiorniki wodne czy budowle piętrzące wodę (progi, zastawki), brody, przepusty.
• 42 mln m3 zretencjonowanej wody.
